پنج سال پیش بود که طرح تفصیلی شهر تهران به‌عنوان نقشه راه ساخت‌وساز در پایتخت ابلاغ شد؛ طرحی که بنا بود سر و سامانی به ساخت‌و سازها بدهد و همان زمان محمدباقر قالیباف، شهردار تهران آن را بهترین راه‌حل برای جلوگیری از فساد و رانت‌خواری در شهرداری خواند. به این ترتیب قرار شد ساختوسازها در تهران براساس چهار پهنه مشخص شده سکونت، فعالیت، مختلط و فضای سبز انجام شده و اقدامی خارج از چارچوب این طرح انجام نشود. اما دیروز محمد سالاری، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران در تذکر پیش از دستور خود اعلام کرد که شهر تهران همچنان با بخشنامه اداره می‌شود؛ در حالی که قرار بود با ابلاغ طرح تفصیلی، تمام بخشنامه‌های گذشته لغو شود تا از اعمال سلیقه شخصی توسط مدیران و شهرداران مناطق و ایجاد فضای رانتی جلوگیری شود. سالاری در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید که قبل از ابلاغ طرح تفصیلی شهر تهران مجموعه تصمیم‌گیری‌ها در مناطق 22 گانه مثل فرآیند صدور پروانه، گواهی پایان کار و تخلفات براساس بخشنامههایی که از سوی شهرداری تهران یا معاونت‌های شهرسازی ابلاغ می‌شد، انجام می‌گرفت. اما پس از ابلاغ طرح تفصیلی، خود شهردار تهران بارها در مصاحبه‌هایش اعلام کرد که با ابلاغ طرح تفصیلی همه تصمیم‌گیری‌ها در قالب پهنه‌ها در سامانه‌ای به صورت الکترونیکی ثبت می‌شود و مجموعه شهروندان می‌توانند با مراجعه به این سامانه از فرآیند شفاف صدور پروانه و ساخت‌وساز در پهنه مورد نظر آگاه شوند.
وجود 1100 بخشنامه لغو نشده
سالاری می‌افزاید: «پس از ورود به شورای شهر بررسی‌هایی انجام شد که براساس آن همچنان هزار و 100 بخشنامه وجود دارد که علی‌رغم ابلاغ طرح تفصیلی لغو نشده است. در مفاد طرح تفصیلی تاکید شده است که برخی از تکالیف شهرداری و نهادها را باید در طول سه، 6 ماه و نهایت تا یک سال اول انجام دهند، به همین دلیل سال اول ابلاغ طرح تفصیلی سال تطبیق و تدقیق نام‌گذاری شد. به گفته سالاری در آن سال برای قفل نشدن شهر بنا شد برخی بخشنامهها باقی بمانند و مابقی که تکلیف آنها در طرح تفصیلی شفاف‌سازی شده است، لغو شوند که البته ما ورود کردیم و معاونت معماری و شهرسازی آنها را ملغی کرد.» سالاری می‌افزاید اما ما متوجه شدیم طی یک فرآیند تدریجی این بخشنامهها دوباره مورد استفاده قرار می‌گیرند.
او مصداق‌هایی هم از این بخشنامهها عنوان می‌کند. به گفته او بلند مرتبه‌سازی یکی از تکالیف طرح تفصیلی است و قرار بود شهرداری این موضوع را در 6 ماه اول ابلاغ طرح انجام دهد. اگر این کار صورت می‌گرفت، که بلندمرتبهسازی باید در کدام پهنه‌ها و با چه میزان از سطح اشغال ساخته شود و یک بار برای همیشه در سامانه‌ای ثبت می‌شد، دیگر ما شاهد نبودیم که پرونده‌های ساخت بلندمرتبهسازی یک به یک برای مجوز گرفتن به شورا و شهرداری به کمیسیون ماده 5 بروند و تصمیمات متفاوتی در مورد آنها صادر شود.
به اعتقاد او اگر این مسائل در سامانه‌ای مشخص می‌شد هر کسی که بنا داشت بلند‌مرتبه‌ای بسازد به سامانه مراجعه می‌کرد تا مشخص شود باید در کدام منطقه شهر و با چه شرایطی مجوز ساخت بلندمرتبهسازی به او داده شود. اما هنوز بعد از گذشت پنج سال این تکلیف مشخص نشده و به جای آن بخشنامههایی ابلاغ شده است.
از طرفی براساس مفاد طرح تفصیلی قرار است میزان تملک و سطح اشغال تمام اراضی پارسل به پارسل مشخص شود. بارها شهرداری تهران آن را اعلام کرده است که هر کس میتواند با پلاک ثبتی خود، به سامانه طرح تفصیلی برود تا مشخص شود چند طبقه میتواند بسازد که به گفته سالاری باز بخشنامههایی وجود دارد که در برخی شهرداری‌های مناطق از آنها استفاده می‌شود. مثلا در بخشنامه‌ای آمده است که اگر ملکی 3 یا 6 درصد کمتر از مساحت مشخص شده در طرح تفصیلی باشد، میتواند یک طبقه مازاد با نظر شهردار منطقه یا معاونت شهرسازی بسازد.
بخشنامه یعنی سلیقه
به اعتقاد رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی موضوعات در این حوزه گسترده است و باید قسمت عمده این بخشنامهها حذف شود. اگر قرار بود شهر تهران با بخشنامه اداره شود، چرا طرح تفصیلی تدوین و ابلاغ شده است؛ بخشنامه یعنی اعمال سلیقه و دستور. او در پاسخ به این سوال که چرا نظارتی صورت نگرفته است که این بخشنامهها دوباره در ساختوسازها ورود نکنند، می‌افزاید: «ما بارها این موضوع را مطرح کرده و حتی با هیات‌رئیسه شورا هم جلساتی داشته‌ایم اما متاسفانه برخوردی با مدیران و شهرداران مناطقی که از این بخشنامهها استفاده می‌کنند، نشده است.» با این حال به گفته سالاری، او پیگیر این موضوع است و در چند وقت اخیر جلساتی در این باره تشکیل شده و قرار است هفته آینده با معاونت شهرسازی تشکیل جلسه دهند تا جلوی استفاده از این بخشنامهها گرفته شود.
منبع:روزنامه فرهیختگان
