به باور بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران، رسانه ها نقش مهم و تاثیر گذاری در مبارزه با مفاسد اقتصادی دارند . بی شک برخورد با کانون های فساد و تزویر با تقویت مکانیزم های نظارتی امکان پذیر است که در کنار آن روشنگری های رسانه ای در افشای برخی ناهنجاری ها نقش مکمل را ایفا می کند.
رسانه و فضای مجازی در دنیای امروز به ابزارهای مهمی برای انتقال سریع پیام به مخاطب مبدل شده و تا حد زیادی اذهان افکار عمومی را تحت سیطره خویش در آورده اند. وسائل ارتباط جمعی در نظام های دموکراتیک، در امر مطالبه گری ، اطلاع رسانی ، ایجاد شفافیت و کاهش فساد موفق عمل کرده اند .
مطبوعات و رسانه چشم و گوش ملت و مسئولان هستند . کارکرد دقیق آنها زمانی معنا پیدا می کند که به دور از برخي همسويي هاي سياسي، در مقاطع حساس به درستي مسائل را نقد کرده و همدلانه و قانون مدار کج رَوي ها را در راستای بهبود و پالایش فضای جامعه برملا کنند.
گرچه ورود به چنین حوزه ای می تواند برای رسانه هزینه زا بوده و تبعاتی بهمراه داشته باشد اما کارکرد دقیق و بی شائبه رسانه همراه با رعایت خط قرمزها و در کنار آن ایفای نقش نظارتی به عنوان رکن چهارم دموکراسی می تواند تاثیر بسزایی در توسعه کشور داشته باشد.
افشاگری رسانه باید هدفمند ، حرفه ای ، اخلاق مدار و در راستای منافع جامعه باشد. به عبارتی دیگر، رسانه ها باید مسوولان را در برابر عمل انجام شده قرار دهند. یعنی با طرح موضوعات بدون نام بردن صریح از افراد، دست اندرکاران را وادار کنند که موضوع را پیگیری کرده و با آن برخورد ریشه ای کنند.
این کارکرد مهم رسانه از مجرای گردش آزاد اطلاعات قابل دسترسی است به این معنی که نشریات و کلیه رسانه ها باید بتوانند اطلاعات و اخبار را منتشر کنند و انتشار اخبار برای سلامت جامعه و کشور امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
با این حال ممکن است در این راه افراد و گروههایی که منافع خود را در تضاد با روشنگری رسانه می بینند مقاومت کرده یا دست به کارشکنی بزنند که رانت خواران و یقه سفید ها از جمله این دسته افرادند. از سوی دیگر سازمان های اداری و نهادها تا حدی بسته و پنهان عمل می کنند و اجازه نمی دهند اصحاب رسانه سر از کار آنها در بیاورد
این در حالی است که رسانه هایی که قصد افشاگری در راستای بهبود شرایط جامعه را دارند با دغدغه های اساسی روبه رو هستند، از ممنوعیت انتشار اسامی متخلفان گرفته تا لابی های آشکار و پنهانی که به هر نحو ممکن تلاش می کنند مانع از افشای حقایق از سوی رسانه ها شوند.
از ابتدای روی کار آمدن دولت تدبیر و امید رسانه ها به عنوان بازوی نظارتی کشور، یاور قوه قضاییه و همراه قوه مجریه بوده و به عنوان ناظران افکار عمومی و بر حسب وظیفه مسائل مختلفی را مطرح کردند. از نظر حقوقی حمایت از مطبوعات افشاگر به رسمیت شناخته شده و در این راستا سازمان بازرسی کل کشور موظف شده از رسانه هایی که کار نظارتی انجام می دهند، حمایت کند که این امر به معنای به رسمیت شناختن نقش نظارت داوطلبانه رسانه ها در افشای تخلفات و مسائل کشور است.
اکنون و در دهه چهارم انقلاب نقش و کارکرد رکن چهارم دموکراسی به عنوان ابزار قدرتمند نظارتی از اهمیت بالایی برخوردار شده است. گرچه پیشرفت تکنولوژی آسیب پذیری هایی را متوجه کارکرد واقعی رسانه کرده و فضای مجازی به عنوان رقیب رسانه بعضا از طریق شایعه پراکنی و ترویج اخبار غیر واقع سعی در جلب مخاطب دارد ، اما بی شک هنوز هم مطبوعات و رسانه های حرفه ای تاثیر بسزایی در قانونمند کردن فضای جامعه و تشویق مردم و مسئولان به رعایت قانون دارند و می توانند در ایجاد جامعه ای سالم، اخلاق مدار، پویا، پاک و ارزشی نقش آفرین باشند.
