روزنامه همشهری: قوانینی که شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب می رساند نه تنها تأثیر شگرفی در شکل و شمایل شهر و کمیت و کیفیت ساخت وساز دارد بلکه تأثیر مستقیمی در کیفیت زندگی شهروندان و تعداد جمعیت یک شهر دارد.
پر واضح است که تغییر این قوانین بدون کار کارشناسی یا با نیت منفعت طلبانه نیز می‌تواند به سادگی تأثیرات منفی روی زندگی شهروندی بگذارد. مسئله‌‌ای که متأسفانه به گفته رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران در شورای‌عالی شهرسازی زمان دولت قبل رخ داد و با تغییر 8بند قوانین، اثرات منفی روی برخی اقدامات شهرسازی گذاشته شد یا اگر همچنان باقی بماند می‌تواند تأثیراتی روی بارگذاری جمعیت پایتخت بگذارد.
محمد سالاری یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که این تغییرات قوانین طرح تفصیلی می‌تواند بگذارد را افزایش 2میلیونی جمعیت تهران عنوان می‌کند که البته مقداری از این افزایش تاکنون به شهر تحمیل شده است. به گفته وی، اگرچه دستور اصلاح بندهایی از 8بند تغییر یافته قوانین طرح تفصیلی صادر شده، در فاصله 2سالی که از ابلاغ این مصوبه می‌گذرد، ساخت و سازهای مشمول بندهای 8گانه، به اندازه یک میلیون نفر جمعیت مازاد به شهر تحمیل کرده است.
اکنون کارشناسان شهرسازی ازجمله کمیسیون معماری و شهرسازی متوجه شده‌اند که تغییر 8بندی مصوبات طرح تفصیلی می‌تواند چه مشکلاتی را برای پایتخت به‌وجود آورد که 2بند آن اصلاح شده است. حال شاید این سؤال شکل بگیرد که چرا 6بند باقیمانده که بارگذاری جمعیتی زیادی را برای شهر ایجاد می‌کند لغو نشده‌اند؟
سالاری در این رابطه به همشهری می‌گوید که نمی‌توان تصمیمی را که چند سال است اجرایی می‌شود طی 2 ساعت ابطال کرد. به گفته وی، نکته دیگر این است که همین الان هم پس از گذشت زمان از تغییر قوانین، در بسیاری از خیابان‌های شهر تهران به موجب همین مصوبه، 60تا 70درصد تغییرات صورت گرفته و در نتیجه حقوقی برای شهروندان ایجاد شده است. این عضو شورای شهر تهران عنوان می‌کند که به همین دلیل تصمیم گرفته شده تا پس از بررسی تبعات اجتماعی به‌صورت تدریجی اجرای 6بند باقیمانده متوقف شوند. اینگونه که سالاری اظهار می‌دارد در این میان شهروندانی وجود دارند که با وجود دریافت مجوز براساس این مصوبه هنوز موفق به ساخت‌وساز نشده‌اند یا در نیمه راه قرار دارند، بنابراین نه می‌توان مجوز را لغو کرد و نه ساختمان نیمه کاره را رها کرد.
تغییرات درآمدی شهرداری
همانطور که گفته شد تغییرات قوانین کلانشهرسازی تأثیرات گوناگونی در شهر دارد و حتی مدیران شهری را نیز با چالش‌های بزرگی روبه‌رو می‌کند.
سالاری یکی از این چالش‌ها را مشکلات احتمالی در ردیف درآمدهای شهرداری اعلام می‌کند. به‌نظر وی حتی لغو مصوبات تغییریافته نیز سبب می‌شود تا در ردیف‌های درآمدی شهرداری تهران به‌خصوص در حوزه تغییر کاربری و تراکم تغییراتی شکل بگیرد. به‌عبارتی دیگر، به‌نظر می‌رسد با لغو مصوباتی که براساس آن تراکم‌ها از 2طبقه به 3یا 4طبقه افزایش می‌یافت، باعث شود در بودجه 93شهرداری تهران، کدهای درآمدی ناشی از طبقات اضافی حذف شود.
تأثیر بر بازار مسکن
یکی دیگر از تأثیرات لغو مصوباتی که قبلا بدون کار کارشناسی تغییر یافتند نیز می‌تواند تحت‌تأثیر قرار گرفتن بازار مسکن باشد. در واقع شوک بزرگی به ساختار بازار وارد می‌شود. البته سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران می‌گوید که اظهارنظر در این خصوص کمی زود است.
محمدمهدی تندگویان، سخنگوی کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر اما یکی از مشکلات را در این بین نبود حمایت اساسی از شهرداری توسط قوه‌قضاییه می‌داند. به گفته وی در حال حاضر در کمیسیون ماده 100، 27هزار پرونده بلاتکلیف وجود دارد، اما ضابط قضایی در اجرای حکم کمکی نمی‌کند، به همین دلیل شخص متخلف می‌تواند با مراجعه به دیوان عدالت رأی را باطل کند. وی در عین حال اضافه می‌کند در حال حاضر، برخی بخش‌های طرح تفصیلی اجرایی شده و هیچ‌کس مدعی نیست این طرح بهینه و درست است، البته طرح قابل دفاعی است ولی یکسری نقاط ضعف دارد که باید اصلاح شود. وی می‌افزاید: «از جمله این تغییرات بررسی تغییر کاربری زمین‌های دولتی است. این موضوع در کمیسیون شهرسازی شورای شهر مورد بررسی قرار دارد. در مرحله بعد پیشنهادهای خود را به شورای‌عالی شهرسازی می‌فرستیم.»
سقف جمعیت 10/5میلیونی پایتخت با توجه به تنش آبی
یکی از مهم‌ترین تأثیرات تغییرات سال‌های پیش طرح تفصیلی بر تهران، رسیدن جمعیت پایتخت به بیش از 12/5میلیون نفر تا چند سال آینده عنوان شد. این در حالی است که اعضای کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران می‌گویند سقف جمعیت 10میلیون‌و570 هزار نفر است و شورای‌عالی شهرسازی فعلی نیز بر این میزان به‌ویژه تا افق سال1404 تأکید دارد. ازجمله عواملی که سبب شده تا شورای‌عالی شهرسازی بر این میزان تأکید کند، این است که در این میزان جمعیت، راحت‌تر می‌توان از ساخت‌وساز بی‌ضابطه جلوگیری کرد. دیگر عامل آنکه پایتخت همین الان هم دارای تنش آبی است و در مرز جیره‌بندی قرار دارد. در تیر و مرداد سال‌جاری میزان مصرف آب تهران در اغلب روزها در نزدیکی مرز 3میلیون مترمکعب قرار گرفت که این مقدار تا حداکثر توان آبرسانی شبکه پایتخت در هر شبانه‌روز که ۳میلیون‌و۳۰۰ هزار مترمکعب است، فاصله چندانی ندارد. سالاری، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی نیز یکی از بهترین راهکارها را برای کنترل جمعیت پایتخت فریز کردن تراکم ساخت تا 3طبقه در شهرک‌ها و ندادن مجوز طبقات اضافی بدون ضابطه به برخی مالکان عنوان می‌کند.
